قلع Sn دارای عدد اتمی 50، فلزی واسطه از گروه 14 جدول تناوبی است که با ساختار بلوری تتراگونال، خواص فیزیکی و شیمیایی منحصر بهفردی از خود نشان میدهد. این فلز دارای رنگ سفید نقرهای با جلای فلزی قابل توجه، سختی پایین، چکشخواری و شکلپذیری بالا بوده و در دمای اتاق بهصورت جامد پایدار است.
از ویژگیهای مهم قلع میتوان به مقاومت شیمیایی بالا در برابر عوامل خورنده اشاره کرد. این ویژگی سبب شده است تا از قلع بهطور گسترده بهعنوان پوشش محافظ بر روی فلزات دیگر مانند فولاد و مس استفاده شود تا از خوردگی الکتروشیمیایی آنها جلوگیری گردد. این نوع پوششدهی به روشهای گالوانیزه یا پوششدهی حرارتی صورت میگیرد و در صنایع بستهبندی مواد غذایی اهمیت ویژهای دارد، چرا که قلع فلزی فاقد سمیت است و واکنشپذیری بسیار کمی با ترکیبات غذایی دارد.
شمش قلع ماده اولیه در فرآیندهای متالورژیکی متعددی است. از این فلز در تولید آلیاژهای صنعتی مختلف نظیر:
· برنز (آلیاژ مس و قلع)
· لحیمکاری نرم ترکیبات Sn-Pb، Sn-Ag، Sn-Cu
· بابیتها و آلیاژهای ضد اصطکاک استفاده میشود.
در صنعت الکترونیک، قلع نقش کلیدی در ساخت سیمهای قلعاندود و اتصالات الکتریکی ایفا میکند. قلع به دلیل دمای ذوب نسبتاً پایین (۲۳۲ درجه سانتیگراد) و قابلیت مرطوبسازی عالی، در فرآیند لحیمکاری قطعات الکترونیکی کاربرد فراوان دارد.
از لحاظ شیمیایی، قلع عنصری آمفوتریک است؛ بدین معنا که هم با اسیدها مانند HCl) و هم با بازها ( مانند (NaOH) واکنش میدهد. این ویژگی دوگانه، قلع را به فلزی واکنشپذیر در شرایط خاص تبدیل میکند، هرچند که در بسیاری از شرایط محیطی، نسبت به خوردگی مقاوم باقی میماند.
شمشهای قلع تولید شده در کشورهایی مانند مالزی، اغلب در دو گرید آلیاژی و خالص (غیرآلیاژی) عرضه میشوند. نوع آلیاژی برای کاربردهای خاص صنعتی نظیر لحیمکاری، ریختهگری یا ساخت آلیاژهای تخصصی مورد استفاده قرار میگیرد، در حالی که نوع خالص برای پوششدهی یا فرآیندهای دقیقتر مناسب است.
به طور کلی، قلع به دلیل خواص غیرسمی، پایداری شیمیایی، شکلپذیری بالا و امکان ترکیبپذیری با عناصر دیگر، فلزی استراتژیک در حوزههای متالورژی، صنایع غذایی، الکترونیک، داروسازی و کشاورزی بهشمار میرود.